Sự kiện không chỉ đánh dấu bước ngoặt quan trọng trong quá trình bảo tồn và phát huy giá trị làng nghề độc đáo bậc nhất Thủ đô, mà còn khẳng định quyết tâm của chính quyền và người dân địa phương trong việc phát triển du lịch sinh thái, thúc đẩy kinh tế - văn hóa một cách bền vững.
Tới dự buổi lễ có các đồng chí: Đường Hoài Nam - Thành ủy viên, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND phường Việt Hưng; đồng chí Lê Đức Toàn - Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy; đồng chí Vũ Xuân Trường - Phó Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND phường. Cùng dự còn có lãnh đạo HĐND - UBND - Ủy ban MTTQ Việt Nam, các phòng, ban chuyên môn của phường; đại diện các tổ chức chuyên môn, nhà khoa học, đối tác, nhà đầu tư, cùng đông đảo nhân dân làng Lệ Mật và các thành viên Hợp tác xã Làng nghề.
Phát biểu mở đầu buổi lễ, ông Nguyễn Anh Tuấn - Chủ tịch HĐQT kiêm Giám đốc Hợp tác xã Làng nghề Lệ Mật chia sẻ đầy tâm huyết về hành trình gìn giữ và làm mới nghề truyền thống.
"Làng Lệ Mật có bề dày lịch sử hơn một nghìn năm, nổi danh với nghề nuôi rắn - nghề gắn liền với huyền tích cứu công chúa thời Lý và hành trình lập trại khai hoang phía Tây thành Thăng Long. Từ chỗ là phương kế mưu sinh, nghề nuôi rắn đã trở thành niềm tự hào, bản sắc văn hóa không thể thay thế của người dân nơi đây," ông Nguyễn Anh Tuấn nói.
Tuy nhiên, ông Nguyễn Anh Tuấn cũng thẳng thắn nhìn nhận: trong bối cảnh hiện đại, làng nghề rắn đối diện với không ít khó khăn. Đó là các quy định pháp lý đối với động vật hoang dã, áp lực đô thị hóa, cùng với sự thay đổi trong xu hướng tiêu dùng và yêu cầu ngày càng cao từ du khách về trải nghiệm, an toàn và giáo dục.
"Để nghề rắn không mai một, chúng tôi không thể giữ nghề bằng hoài niệm mà phải bằng hành động cụ thể, bằng những mô hình hiện đại. Dự án hôm nay là sự kết tinh của khát vọng gìn giữ, đổi mới và phát triển - từ bảo tồn sinh học đến giáo dục, từ trải nghiệm du lịch đến phát triển kinh tế địa phương", ông Nguyễn Anh Tuấn nhấn mạnh.
Theo ông Nguyễn Anh Tuấn, Dự án được hình thành trên nền tảng giá trị truyền thống, nhưng được phát triển với cách tiếp cận hiện đại: đa năng, tích hợp, ứng dụng công nghệ và mở rộng hợp tác quốc tế. Đây cũng là lời cam kết của cộng đồng Làng nghề Lệ Mật trong việc gìn giữ môi trường, bảo vệ đa dạng sinh học và lan tỏa các giá trị bản địa đến du khách trong và ngoài nước.
Đầu tư bài bản, gắn bảo tồn với sáng tạo
Báo cáo tóm tắt về Dự án tại buổi lễ, ông Trương Minh Khánh - Phó Giám đốc Hợp tác xã Làng nghề Lệ Mật đã nhấn mạnh tính hệ thống và chiến lược trong thiết kế quy hoạch cũng như mô hình vận hành. Theo đó, Dự án được triển khai trên diện tích 7.456m², với tổng mức đầu tư giai đoạn đầu trên 10 tỷ đồng, dự kiến hoàn thành Giai đoạn 1 vào quý IV năm 2025.
Công trình gồm các phân khu chức năng được thiết kế liên hoàn, đáp ứng yêu cầu về thẩm mỹ, trải nghiệm, bảo tồn và nghiên cứu khoa học: Khu trưng bày lịch sử - văn hóa (giới thiệu về làng nghề, hành trình phát triển và các truyền thuyết dân gian); Khu nuôi bảo tồn rắn và bò sát quý (áp dụng công nghệ giám sát sinh học, đảm bảo tiêu chuẩn an toàn); Khu biểu diễn tương tác - giáo dục (phục vụ khách du lịch, học sinh, sinh viên); Khu triển lãm, gian hàng OCOP và ẩm thực đặc sản từ rắn; Khu lưu trú sinh thái, không gian cây xanh và dịch vụ du lịch hỗ trợ.
Đặc biệt để vận hành chuyên nghiệp, Hợp tác xã đã xây dựng bộ máy gồm 6 phòng chức năng và hình thành 2 trung tâm chuyên biệt: Trung tâm Du lịch Trải nghiệm (tổ chức tour, hoạt động tương tác, sự kiện chuyên đề); Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển (R&D) (hợp tác với các trường đại học, viện nghiên cứu trong và ngoài nước để bảo tồn nguồn gen rắn quý, ứng dụng nọc rắn trong y học, nâng cao giá trị thương mại sản phẩm).
"Chúng tôi hướng đến mô hình mở, nơi du khách đến không chỉ để xem - chụp ảnh - ăn đặc sản, mà còn được học, được hiểu, được kết nối với thiên nhiên và văn hóa. Trong tương lai, làng Lệ Mật sẽ có thêm chợ đêm, trải nghiệm thực tế ảo (AR/VR), học tập tương tác - tất cả đều phục vụ cho mục tiêu gìn giữ nghề nhưng trong bối cảnh đổi mới và hội nhập," ông Trương Minh Khánh chia sẻ.
Chính quyền phường tạo điều kiện thuận lợi
Phát biểu tại buổi lễ, đồng chí Vũ Xuân Trường - Phó Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND phường Việt Hưng ghi nhận nỗ lực, sự chủ động của Hợp tác xã Làng nghề Lệ Mật trong suốt thời gian qua, đồng thời nhấn mạnh ý nghĩa đặc biệt của dự án.
"Dự án hôm nay không chỉ đơn thuần là một công trình hạ tầng làng nghề, mà là một mô hình phát triển đa mục tiêu: bảo tồn di sản, phát triển kinh tế, quảng bá văn hóa và thúc đẩy du lịch bền vững. Lệ Mật hoàn toàn có đủ điều kiện để trở thành một điểm đến độc đáo trong bản đồ du lịch sinh thái - văn hóa của Hà Nội", đồng chí Vũ Xuân Trường khẳng định.
Trên tinh thần đó, đồng chí Vũ Xuân Trường đề nghị Chủ đầu tư nghiêm túc triển khai dự án đúng tiến độ, đảm bảo các yêu cầu về chất lượng công trình, an toàn sinh học, bảo vệ môi trường và tuân thủ đầy đủ các quy định pháp luật hiện hành.
Đồng thời, Chủ tịch UBND phường Việt Hưng cũng giao nhiệm vụ cụ thể cho các phòng, ban, ngành chuyên môn phối hợp chặt chẽ, hỗ trợ Hợp tác xã trong toàn bộ quy trình triển khai - từ thủ tục hành chính, cấp phép, giám sát xây dựng, quảng bá truyền thông cho đến các hoạt động hậu khởi công.
"Phường Việt Hưng xác định đây là dự án trọng điểm trong định hướng phát triển OCOP và du lịch cộng đồng. Chúng tôi cam kết đồng hành, hỗ trợ, tháo gỡ vướng mắc để dự án được triển khai hiệu quả, đồng thời tạo sự lan tỏa tới các mô hình khác trên địa bàn", Chủ tịch UBND phường Việt Hưng nhấn mạnh.
Với sự quan tâm, chỉ đạo sát sao từ chính quyền địa phương; sự năng động, sáng tạo từ Hợp tác xã và sự ủng hộ nhiệt tình từ cộng đồng người dân, Dự án Trung tâm nuôi, bảo tồn rắn và quảng bá sản phẩm OCOP làng nghề Lệ Mật hứa hẹn sẽ trở thành điểm nhấn du lịch mới, góp phần làm giàu thêm bức tranh kinh tế - văn hóa - sinh thái của Thủ đô Hà Nội
Một số hình ảnh tại Lễ khởi công Dự án: