Ngày 05/6/1911, người thanh niên yêu nước Nguyễn Tất Thành (Nguyễn Ái Quốc) đã rời Tổ quốc ra đi tìm đường cứu nước. Vượt qua sự hạn chế về tư tưởng cứu nước của các sĩ phu yêu nước và các nhà cách mạng có xu hướng tư sản đương thời, Nguyễn Ái Quốc đã đến với chủ nghĩa Mác-Lênin, mà sự kiện có ý nghĩa quyết định chính là khi Người đọc được Sơ thảo lần thứ nhất những luận cương về vấn đề dân tộc và vấn đề thuộc địa của Lênin được đăng toàn văn trên báo vào năm 1920. Từ đó, Người ra sức truyền bá con đường cứu nước vào Việt Nam. Công tác tuyên truyền được Nguyễn Ái Quốc và các chiến sĩ cách mạng tiền bối lúc bấy giờ trực tiếp tiến hành bằng các hình thức in ấn, xuất bản, phát hành tài liệu, sách, báo, truyền đơn, tổ chức lớp huấn luyện cán bộ… Đồng thời, các tổ chức cách mạng tiền thân của Đảng Cộng sản Việt Nam cũng đã lập ra những bộ phận chuyên phụ trách công tác tuyên truyền như đội ngũ những người làm công tác lý luận, những người làm công tác tuyên truyền, cổ động chính trị, những biên tập viên và phóng viên, những văn nghệ sĩ…
Đặc biệt, vào ngày 01/8/1930, Ban cổ động và Tuyên truyền của Đảng Cộng sản Việt Nam đã cho xuất bản tài liệu "Ngày Quốc tế đỏ 1-8", kêu gọi chống chiến tranh đế quốc, bảo vệ hòa bình, bảo vệ Liên bang Xô Viết, ủng hộ phong trào giải phóng dân tộc. Đây là tài liệu duy nhất, sớm nhất còn lưu lại cho đến nay đề rõ "Ban Cổ động và Tuyên truyền của Đảng Cộng sản Việt Nam ấn hành". Tài liệu này phát hành đã gây được dư luận rộng lớn trong xã hội đương thời. Kể từ 01/8/1930 đến tháng 10 năm 1930, trong cả nước đã diễn ra hàng trăm cuộc biểu tình của Nhân dân ta chống chiến tranh đế quốc; ở một số nơi, hưởng ứng lời kêu gọi của Đảng Cộng sản Việt Nam, binh lính đã không bắn vào quần chúng khi đi đàn áp các cuộc biểu tình, mít tinh của Nhân dân. Từ đó, ngày 01 tháng 8 trở thành một mốc lớn trong lịch sử đấu tranh cách mạng của Nhân dân ta dưới sự lãnh đạo của Đảng, gắn liền với sự ra đời của một tài liệu lịch sử quý giá, đánh dấu một hoạt động rất có ý nghĩa trong công tác tư tưởng - văn hóa của Đảng.
Từ những năm đầu thành lập Đảng, công tác Tuyên giáo đã đóng vai trò hạt nhân trong việc truyền bá chủ nghĩa Mác - Lênin, cổ vũ tinh thần yêu nước, giác ngộ cách mạng trong quần chúng nhân dân. Qua các giai đoạn lịch sử, từ kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ đến công cuộc đổi mới đất nước, hội nhập và phát triển, ngành Tuyên giáo luôn là lực lượng "đi trước mở đường, đi cùng thực hiện, đi sau tổng kết", kịp thời định hướng tư tưởng, xây dựng niềm tin, củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc, giữ vững trận địa tư tưởng của Đảng.
Kỷ niệm 95 năm Ngày truyền thống ngành Tuyên giáo của Đảng (1/8/1930 - 1/8/2025) là dịp quan trọng để toàn Đảng, toàn dân, toàn quân cùng ôn lại những trang sử hào hùng và truyền thống vẻ vang của ngành; đồng thời bồi đắp thêm lòng tự hào, niềm tin, ý chí và quyết tâm đổi mới, sáng tạo của đội ngũ cán bộ làm công tác Tuyên giáo trong thời đại mới.
Đặc biệt, năm 2025 đánh dấu một bước chuyển quan trọng khi ngành Tuyên giáo và ngành Dân vận chính thức được sáp nhập theo chủ trương của Đảng về đổi mới tổ chức bộ máy, tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả. Đây không chỉ là sự thay đổi về mặt tổ chức, mà còn thể hiện tư duy chiến lược, tầm nhìn dài hạn trong việc nâng cao hiệu quả công tác xây dựng Đảng trên cả hai mặt trận tư tưởng - lý luận và vận động quần chúng.
Sự hợp nhất giữa công tác tuyên giáo và dân vận mở ra một thời kỳ mới - thời kỳ "kết nối tư tưởng với hành động, gắn lý luận với thực tiễn, gắn tuyên truyền với vận động, gắn Đảng với Nhân dân". Trong bối cảnh đất nước đang bước vào kỷ nguyên phát triển mới với nhiều thời cơ, thách thức đan xen: thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp, sắp xếp đơn vị hành chính, sáp nhập phường, đẩy mạnh chuyển đổi số toàn diện…, đòi hỏi công tác tuyên giáo - dân vận phải chuyển mình mạnh mẽ, chuyển động quyết liệt hơn, nâng cao tính chủ động, linh hoạt về hình thức, đổi mới về nội dung, sáng tạo trong triển khai.
Công tác Tuyên giáo - Dân vận trong thời kỳ mới cần tiếp tục đổi mới nội dung, phương thức hoạt động theo hướng hiện đại, chuyên nghiệp, sâu sát thực tiễn. Phải bám sát các vấn đề nóng, vấn đề mới, kịp thời dự báo, định hướng dư luận, xử lý thông tin sai lệch, tăng cường "sức đề kháng" trước các âm mưu "diễn biến hòa bình", xuyên tạc, chống phá của các thế lực thù địch. Đồng thời, phải không ngừng nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền, giáo dục chính trị tư tưởng, phát huy sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân tộc, khơi dậy khát vọng cống hiến, tinh thần yêu nước, ý chí tự lực, tự cường và niềm tin vào sự lãnh đạo của Đảng, sự phát triển tất yếu của đất nước.
Trong chặng đường phía trước, ngành Tuyên giáo - Dân vận cần tiếp tục là lực lượng "thắp lửa, giữ lửa" trên mặt trận tư tưởng - văn hóa; vừa kiên định lý tưởng, vừa năng động trong phương pháp; vừa vững vàng về bản lĩnh, vừa nhạy bén với thời cuộc. Mỗi cán bộ tuyên giáo, dân vận hôm nay cần ý thức rõ hơn về trách nhiệm, không ngừng rèn luyện phẩm chất chính trị, bản lĩnh nghề nghiệp, kỹ năng truyền thông, năng lực nắm bắt và dẫn dắt dư luận xã hội; xứng đáng là người "truyền lửa" cho Đảng, cho Nhân dân.
95 năm - một hành trình vẻ vang, một truyền thống kiêu hãnh. Truyền thống ấy chính là nền tảng vững chắc để ngành Tuyên giáo - Dân vận tiếp tục vươn lên trong kỷ nguyên mới, góp phần đưa đất nước ta vững bước trên con đường phát triển nhanh, bền vững, hiện thực hóa khát vọng xây dựng một nước Việt Nam hùng cường, thịnh vượng, nhân dân ấm no, hạnh phúc. Thông qua các hoạt động kỷ niệm để ôn lại và phát huy truyền thống vẻ vang của ngành Tuyên giáo, củng cố và tăng cường niềm tin vào mục tiêu lý tưởng, nền tảng tư tưởng của Đảng, bồi đắp thêm niềm tự hào về truyền thống vẻ vang của ngành Tuyên giáo.